Türkiye 2023’te yüzde 4,5 büyüdü

Türkiye ekonomisi, 2023 yılında beklentilerin üzerinde yüzde 4,5 büyüdü. Geçen yılın dördüncü çeyreğinde yüzde 4 büyüme gerçekleşti. Büyüme üzerinde tüketici harcamaları ve vergi artışları etkili oldu. Tüketim harcamaları 2023 yılında yüzde 12,8 artış gösterirken, gayrisafi yurt içi hasıla içindeki payı yüzde 59,1 oldu. Milli gelir, ilk kez 1 trilyon doları aştı. Kişi başına düşen milli gelir ise 13 bin 110 dolar olarak hesaplandı.

Türkiye ekonomisi, 2023 yılında yüzde 4,5 büyüdü. Geçen yılın dördüncü çeyreğinde ise yüzde 4 büyüme gerçekleşti. Böylece Türkiye ekonomisi üst üste 14 çeyrektir büyümüş oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Ekim-Aralık 2023 dönemini kapsayan gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) verilerini açıkladı.

Ekonomistler, geçen yılın dördüncü çeyreğinde Türkiye ekonomisinin yüzde 3,97 büyüyeceğini öngörmüştü. 2023 yılının tamamına ilişkin büyüme beklentilerinin ortalaması ise yüzde 4,40 düzeyinde bulunuyordu.

Türkiye ekonomisi, 2023’ün ilk çeyreğinde yüzde 4, ikinci çeyreğinde yüzde 3,9 ve üçüncü çeyreğinde yüzde 5,9 büyüme kaydetmişti.

MİLLİ GELİR İLK KEZ 1 TRİLYON DOLARI AŞTI

Üretim yöntemine göre cari fiyatlarla GSYH, 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 75 artarak 26 trilyon 276 milyar 307 milyon TL (1,1 trilyon dolar) oldu.

GSYH, dördüncü çeyrekte cari fiyatlarla bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 75,9 artarak 8 trilyon 431 milyar 375 milyon TL oldu. GSYH’nin dördüncü çeyrek değeri cari fiyatlarla ABD doları bazında 304 milyar 402 milyon olarak gerçekleşti.

KİŞİ BAŞINA DÜŞEN MİLLİ GELİR 13 BİN 110 DOLAR

Kişi başına GSYH 2023 yılında cari fiyatlarla 307 bin 952 TL, ABD doları cinsinden 13 bin 110 olarak hesaplandı.

HARCAMALARIN PAYI YÜZDE 59

Hanehalkı nihai tüketim harcamaları 2023 yılında yüzde 12,8 arttı. Hanehalkı tüketim harcamalarının GSYH içindeki payı yüzde 59,1 oldu.

Hanehalkı nihai tüketim harcamaları 2023 yılının dördüncü çeyreğinde yüzde 9,3 artış gösterdi. Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 1,7, gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 10,7 arttı.

FİNANSA VE İNŞAATTA GÜÇLÜ BÜYÜME

Sektörel faaliyetler incelendiğinde finans ve inşaatın güçlü büyüme gösterdiği dikkat çekti. Özellikle seçim öncesi dönemde faizin düşük olması krediye talebi artırmıştı. Finans ve sigorta faaliyetleri bu etkiyle yüzde 9 büyüdü. Onu yüzde 7,8 ile inşaat takip etti. Deprem bölgesine yapılan harcamalar inşaat sektöründeki büyümenin ana belirleyicisi oldu.

Yüksek enflasyonun etkisiyle hizmet sektörünün büyüklüğü de yüzde 6,4 artış gösterdi. Net vergi kalemi ise geçen yıl yüzde 13,3 arttı. Ek motorlu taşıtlar vergisi bu artışta etkili oldu.

Sanayi yüzde 0,8 oldukça sınırlı büyüme gösterirken 2023 yılında küçülen tek sektör ise yüzde eksi 0,2 ile tarım, ormancılık ve balıkçılık oldu.

Diğer hizmet faaliyetleri yüzde 4,6, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 3,8, gayrimenkul faaliyetleri yüzde 2,7, bilgi ve iletişim faaliyetleri yüzde 1,3, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri yüzde 1,2 arttı.

İHRACAT AZALDI, İTHALAT ARTTI

Mal ve hizmet ihracatı 2023 yılında yüzde 2,7 azalırken, ithalatı yüzde 11,7 arttı. İhracat, 2023 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 0,2, ithalatı ise yüzde 2,7 yükseldi.

GSYH DÖRDÜNCÜ ÇEYREK TAHMİNİ

Üretim yöntemiyle Gayrisafi Yurt İçi Hasıla tahmini, 2023 yılının dördüncü çeyreğinde cari fiyatlarla bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 75,9 artarak 8 trilyon 431 milyar 375 milyon TL oldu. GSYH’nin dördüncü çeyrek değeri cari fiyatlarla ABD doları bazında 304 milyar 402 milyon olarak gerçekleşti.

İŞGÜCÜ ÖDEMELERİNDE YÜZDE 116’LIK YÜKSELİŞ

İşgücü ödemeleri 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 116 artarken, net işletme artığı/karma gelir yüzde 49,2 yükseldi. 2023 yılının dördüncü çeyreğinde ise işgücü ödemeleri bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 107,6 artarken, net işletme artığı/karma gelir yüzde 55,0 arttı.

İşgücü ödemelerinin cari fiyatlarla Gayrisafi Katma Değer içerisindeki payı geçen yıl yüzde 26,3 iken bu oran 2023 yılında yüzde 32,8 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise yüzde 53,7’ten yüzde 46,3 geriledi.