Türk dünyasında bilim dallarıyla ilgili terimler tek yazılımda toplanacak

Türk Dil Kurumu (TDK) Başkanı Prof. Dr. Osman Mert, Türk dünyasında her bilim dalıyla ilgili terimlerin bir yazılımda toplanacağını belirterek, “Terim birliğini sağlayamasak bile Türk dünyasında her bilim dalında terimleri birbirine yaklaştırma gibi bir amacımız var.” dedi.

Prof. Dr. Mert, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumunun yeni binasında gerçekleştirilen ve dün tamamlanan 10. Uluslararası Türk Dili Kurultayına ilişkin değerlendirmelerini AA muhabirine anlattı.

Kurultaya 21 ülkeden 190 akademisyenin katıldığını ve 140’ın üzerinde bildiri sunulduğunu belirten Mert, bunların her birinin kendi alanındaki en yeni bilgilerden oluştuğunu söyledi.

Kurultay sonuçlarına ilişkin değerlendirmesini paylaşan Mert, “Büyük Türkçe dil modeline, Ulusal Türkiye Derlemine, dijitalleşmeye, yapay zekaya daha çok yoğunlaşmamız gerektiğini anladık.” dedi.

“Türk dünyasında terimlerdeki ortaklıklar, farklılıklar ortaya çıkacak”

Konuların bir kısmının da Türk dünyasında terim birliğiyle ilgili olduğunu belirten Prof. Dr. Osman Mert, bunun için TDK’nın daha önce bünyesindeki 200’ün üzerinde terim sözlüğünü, temin ettikleri yazılımlara eklediklerini anlattı.

Prof. Dr. Mert, “Şimdi bu yazılımda, birinci sütunda her bilim dalıyla ilgili İngilizce kelimeler, terimler olacak. İkinci sütunda Türkiye Türkçesi ile ilgili terimler olacak. Üçüncü, dördüncü, beşinci, altıncı sütunları Türk lehçelerine ayıracağız ve onları yetkilendireceğiz. Onlar da kendi terimlerini buraya girecek. Bunun neticesinde Türk dünyasındaki terim bankası ortaya çıkacak ve Türk dünyasında terimlerdeki ortaklıklar, farklılıklar ortaya çıkacak.” diye konuştu.

Türk Devletleri Teşkilatı bünyesinde kurulan Terim Komisyonuyla, gelecekte, ortak terimleri oluşturmayı ya da bu terimleri birbirine yaklaştırabilmeyi konuşacaklarını kaydeden Mert, “Yani gelecekte, terim birliğini sağlayamasak bile terimleri Türk dünyasında birbirine her bilim dalında yaklaştırma gibi bir amacımız var. Bu, bildirilerin sonucunda elde ettiğimiz sonuç, veri.” ifadelerini kullandı.

Ortak Türk alfabesine ilişkin bildiriler de sunuldu

İki hafta önce Bakü’de yapılan toplantıda Türk Devletleri Teşkilatına bağlı alfabe komisyonunun Türk dünyasında 34 harflik çerçeve alfabe üzerinde uzlaştığını hatırlatan Mert, Kurultay’da bu konuya ilişkin bildirilerin de bulunduğunu söyledi.

Akademik zeminde yapılması gerekenlerin tamamlandığını bildiren Mert, “Türkiye Cumhuriyeti’nin alfabesinde herhangi bir değişiklik olmayacak. Azerbaycan’da herhangi bir değişiklik olmayacak. Ama Özbekistan’ın alfabesi bize yaklaştırılacak. Kazakistan ve Kırgızistan için de yeni bir Latin alfabesi, ayrı ayrı ama büyük oranda aynı harfler olmak üzere oluşturuldu. Bundan sonraki süreç onların parlamentolarına kaldı.” diye konuştu.