SGK, İşkur, KVKK, Kosgeb, yatırım teşvik danışmanlıklarında ‘VIP’ dokunuş

ÖZEL HABER / YASEMİN ÖZKEREM

VIP Danışmanlık serüveninin 2015 yılında başladığını belirten VIP Danışmanlık Yönetim Kurulu Başkanı Rifat Çoban, devlet teşviklerinden ve mevzuatsal boşluklardan işverenlerin ya da vatandaşların, sigortalıların bazı haklardan yeterince faydalanamadığını tespit ettiklerini söyledi. Danışmanlık olarak yaklaşık 16 alanda hizmet verdiklerini belirten Çoban, her birimin başında bir sorumlu bulunduğunu da belirtti.

Lokomotiflerinin sigorta prim teşvikleri olduğunu da dile getiren Rifat Çoban “Sigorta prim teşviklerinin öncüsü 6111 sayılı kanun prim teşviğidir. Bu teşvik 2011 yılında 4 yıllık bir süre için yürürlüğe girdi, devamında belki 10’nun üzerinde uzatmalarla uzatıldı. Kazanca daha yüksek teşvikler eklendi. 6111 sayılı teşvik belli sürelerle uzatılarak bugüne kadar geldi. 2025’in sonuna kadar işe giren kişiler de bu teşvik kapsamında olabilecek.  Teşvikten faydalanmak için bazı diğer şartlar var. Diğer şartlar da uyduğu zaman Sosyal Güvenlik Prim Sistemi’nde işverenlere can suyu olmaya devam eden bir teşvik olmaya devam edecektir” dedi.

Teşvikten yararlanacak olan kişi başı tutardan da bahseden Rifat Çoban şunları söyledi: “4 bin 100 lira ile 31 bin lira arasında değişiyor. Bu değişiklik neye göre fark ediyor? Tabi ki, çalışanların ücretlerine göre değişiyor. Yani az ücret alan kişinin primi de az olacağı için yararlanılacak teşvik indirim tutarı da az oluyor.”

YATIRIM TEŞVİK EKİBİ

VIP Danışmanlık olarak neler yaptıklarından da söz eden Çoban, “Bizim alanında Uzman Yatırım teşvik ekibimiz var. Yatırım teşvik bireyselden ziyade ekip ile yönetilmesi gereken çok ayaklı danışmanlık gerektiren süreç yönetimidir. Yatırım teşvik sürecini çok iyi yönetmek için vergi, sigorta ve yatırım teşvik mevzuatına hakim liyakatli personelden oluşan bir ekibe ihtiyaç vardır.Yatırım Teşvik destek unsurlarından maksimum yararlanmak için süreç yönetiminin doğru kişilerle yönetilmesi gerekmektedir. Türkiye Sosyoekonomik gelişmişlik düzeyine göre 6 bölgeye ayrılmıştır, her bir bölgeye ayrı teşvik oranları belirlenmiştir. İstisnai olarak bazı sektörler 1. Bölgede yatırım yapılsa bile 5. Bölge destek unsurlarından faydalanmaktadır. Örnek vermek gerekirse eğitim yatırımları öncelikli yatırım olarak değerlendirildiği için 1. Bölge de yatırım yapılsa dahi 5. Bölge desteklerinden yararlanır. Yatırım Teşvik belgesine doğru başvuru yapılmadığı taktirde destek unsurları eksik tanımlanır. Doğru başvuruyu yapmak içinde tüm sektörleri yatırım teşvik mevzuatına göre doğru analiz edip ona göre başvuru yapılmalıdır.” şeklinde konuştu.

KVKK EKİBİ OLARAK TÜRKİYE’NİN HERYERİNE HİZMET VERİLİYOR

KVKK sürecinde aktif ekipleri olduğunu da söyleyen Rifat Çoban, “KVKK ekibimiz de avukat, bilişim uzmanı ve bilgisayar mühendisinden oluşuyor. Türkiye’nin her yerine hizmet verebiliyoruz bu anlamda. KVKK ile ilgili düzenleme 2019 yılında yürürlüğe girdi. Avrupa Birliğinden ülkemize gelmiş bir mevzuat,Kurum tarafından 2019 yılında ‘veri sicil’ adı altında oluşturdu. 50 ve üzeri işçi çalıştıran işverenlerle ilk başta ciro sınırı vardı, 25 milyon liralık ciro ile başladı. 25 milyon liranın üzerinde yıllık cirosu olan firmalar veri siciline kayıt olma zorunluluğu getirildi. Burada işverenlerimiz genelde bu kısma takıldı. Ama KVKK maddeleri her zaman yürürlükte olan maddelerdi. Kişisel verilerin korunması kanunu ile alakalı kişilerin verileri ve nitelikli kişisel verilerini korumayı amaçlıyordu’ dedi.

İŞKUR PROJELERİ (İEP, KİPAP, İSDEP VS.)

İŞKUR projelerinden de söz eden Çoban şunları söyledi: ‘İŞKUR’un işverenler ve kursiyerlerin faydasını gözeten aktif istihdam projeleri bulunmaktadır. İşbaşı Eğitim Programı; 2013 yılında yürürlüğe girdi ve hala devam ediyor. 2013 yılından günümüze kadar serüvenine baktığımızda belli dönemlerde şartları kolaylaştırıldı, yararlanma süreleri arttırıldı. Belli dönemlerde ise azaltıldı. Günümüzde baktığımız zaman yeni işe alacağınız personelleri bu program kapsamında değerlendirebiliyorsunuz. İmalat sektöründe 6 ay, hizmet alanlarında ise 3 ay Boyunca asgari ücrete kadar maaşını İŞKUR ödüyor. 3-6 ayın sonunda ise 3-6 ay boyunca ayrıca yine sigorta primi de ödememiş oluyorsunuz. Yani yaklaşık aylık kişi başı brüt asgari ücret oranında avantaj elde etmiş oluyorsunuz. Üç-altı ayın sonunda da ise belli taahhütlerde bulunuyorsunuz. Bu taahhütleri gerçekleştirmeniz gerekiyor. Bunlardan en önemlisi İŞKUR kapsamında aldığınız personellerin yüzde 60’ını sözleşmedeki taahhüt süresi kadar istihdam edilir.

KİPAP projesi; kadın istihdamına yönelim bir projedir. Bu projeyaklaşık 10 a yakın ilde uygulanıyor. Bursa’da bu illerden bir tanesi. 18-35 yaş arasında bir bayan bir aydır işsiz ise İŞKUR kapsamında programa alındığında kursiyer için aylık 25 bin liralık bir destek yatıyor.  Bu durumda şirket avantajlı hale gelmiş oluyor. Programa katılan kadın kursiyerin ilkokul çağında çocuğu var ise üç bin lira destek de çocuk içinalmaktadır. Bu tutarlar 2024 yılının rakamlarıdır. 2025 yılında tutarlar düzenlenecektir.

İSDEP 2 Projesi; İŞKUR’un bu projesi ise sekiz ilde uygulanıyor ve Bursa da bu sekiz ilden biri konumunda. Proje Avrupa Birliği tarafından fonlanıp İŞKUR üzerinden yürütülmektedir. Burada da projenin asıl amacı geçici koruma kapsamındakilerin istihdamıdır.  Şöyle ki,  on tane çalışan olan bir firmanın, yüzde 30’u kadarı yani 3 kişi İSDEP projesi kapsamında işe alınabiliyor. Bu 3 kişi 6 ay boyunca maaşın asgari ücrete kadar tutarını kurumdan alır. Diğer avantaj ise proje döneminde SSK stopaj ödemesine de gerek olmuyor. Kursiyerlerin işbaşı eğitim programında olduğu gibi İSDEP projesinde de genel sağlık sigortası ve iş kazası primleri İŞKUR tarafından karşılanmaktadır. Şu an şöyle bir özel durum var.  Normal şartlarda diyorduk ki, çalışan sayınızın yüzde 30’u kontenjanınız vardır. Bunun da yarısını Türk, yarısını sığınmacı alarak değerlendirebilirsiniz. Yani diyelim ki, 100 çalışanınız var, 30 kontenjanınız var. 15 tane sığınmacı alırsanız, 15 tane de Türk alabiliyorsunuz. Ama kontenjanınız 30, sığınmacı 5 alırsanız kalan 25’i Türk alamıyorsunuz. 5 tane Türk alabiliyorsunuz. Böyle bir kural vardı ilk çıktığında. Geçici olarak şu an için geçerli tabi;tüm işçileri bu proje belli bir sayıya ulaştığı için sığınmacı istihdamı konusunda ‘Sadece Türk de alabilirsiniz’ dendi. Bu da ciddi bir avantaj oluşturuyor.”

VİP Danışmanlık olarak sağlık sektöründe de hizmetleri olduğunu da ifaden eden Çoban, özel hastanelerle ilgili çalışmaları hakkında da şunları söyledi:” Şu anda 75 ‘in üzerinde Hastane grubuna hizmet verdiğini ve özellikle SGK teşvikleri noktasında zirveyi yakaladıklarını söyledi. Teşviklerde fark yaratmaması halinde 1 yıl ücretsiz destek verme taahhütlerinde bulunduğunu belirtti.

İSTİHDAMI KORUMA PROJESİ, KOSGEB…

KOSGEB konusunda da bilgi veren Rifat Çoban şunları beyan etti: “KOSGEB’in yıllardan beri bir sürü girişimcilik ve nitelikli eleman kazandırma gibi bilinen destekleri var. Şu an bizim de yakından takip ettiğimiz yeni bir projesi var. İstihdamı Koruma Projesi, bu proje dört sektörü kapsıyor. Bu sektörlerin başında tekstil ürünlerinin imalatı olmak üzere; giyim eşyalarının imalatı, Deri ve ilgili ürünlerin imalatı ve Mobilya İmalatını kapsamaktadır. Bursa’mızda tekstil anlamında önde gelen bir ilimizdir. Projeden bahsetmek gerekirse; proje kapsamında çalışan başına 2 bin 500 lira şirketin hesabına destek ödemesi şeklinde yatırılır. Burada birinci şart KOSGEB’ e üye olmak, yani KOBİ olmak. Bu destek 249 kişiye kadar sağlanmaktadır.Örneğin, Bursa ilinde aynı vergi numarasına kayıtlı şirketlerin toplam çalışan sayıları bu destek şartını sağlıyorsa bu firmada kişi başı 2 bin 500 lira şeklinde 12 ay boyunca destek alınıyor. Toplamda yıllık kişi başı 30 bin lira demek, bu da toplamda 249 çalışan üzerinden yıllık 7 milyon 470 bin liraya kadar destek almak demektir.

EĞİTİMLER… 

Eğitim birimleri olduğunu da söyleyen Çoban, “O birimde de iki kıymetli arkadaşımız çalışıyor. İnsan kaynakları, sosyal güvenlik mevzuatı kapsamında her konuda eğitim verebiliyoruz. Eğitimlerimiz bazen ofisimizde bazen de kişi ve holdinglerin talebine göre ilgili departmanlarında veriliyor. Eğitim konusuna girmişken aynı ekibimiz, sektörel teftişler açısından da destek veriyor, Teftişlere yönelik eğitimler de veriyoruz. Örneğin Manisa bölgesinde bir sağlık grubumuz talebi üzerine işlerindeki bütün mali işlerini topladık ve yapılacak teftişte nelere bakılabileceğini ayrı ayrı ele aldık, yapılması gerekenleri inceledik ve eksiklerimizi giderdik. 2025 yılında sektörel eğitimlerin artacağının hem duyumlarını aldık hem de tahminde edebiliyorduk. Bu hususta da, inceleme danışmanlığı adı altında uzman ekibimiz firmayı temsil edebiliyor” dedi.

ÖZEL İSTİHDAM BÜROSU FAALİYETLERİ

VİP İnovasyon Danışmanlık Denetim Firması olarak hizmet verdikleri alandan biri de Özel İstihdam Bürosu olduğundan da söz eden Çoban, “Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan aldığımız izin ve belge ile özel istihdam faaliyetleri gerçekleştiriyoruz. Özel istihdam faaliyetleri ikiye ayrılıyor.

Birincisi aracılık faaliyeti; Biz şu an bunu öncelikli olarak yerine getiriyoruz. İşçi arayan ve bulmakta zorlanan firmalarımıza aradıkları nitelikteki çalışanlarını biz kendimiz bularak onların hizmetine sunuyoruz. Özel istihdam faaliyetlerinin bir tanesi bu.

Diğeri de iş gücü temini faaliyetleri. Bunlar da yine yasal boyutta yardımcı hizmetler olarak adlandırdığımız alt işveren faaliyetlerinde kendi ekiplerimizle işi üstlenmek suretiyle alt işverenlik hizmeti de verdiğimiz ekiplerimiz var. Özel istihdam bürosu faaliyetlerini de yasal boyutta yerine getirmek istiyoruz. Çünkü bunun belgesi olması ve bakanlık mevzuatına uygun olarak yürütülmesi gerekiyor. Biz mevzuata uygun olarak bu süreci yürütüyoruz. Doğru bir şekilde doğru talepleri karşılamak amacıyla belgeli vaziyette özel istihdam faaliyetlerimizi de yerine getiriyoruz” diye konuştu.

EMEKLİLİK SİSTEMİ…

Emeklilik sistemi hakkında da bilgi veren Çoban şunları söyledi:” Türkiye’de emeklilik sisteminden de kısaca bahsedecek olursak, emeklilik sistemi işte sigortalılar, BAĞ-KUR’lular ve emekli sandığı şeklinde 3 ayrı kurum iken bunlar 2008 yılında yürürlüğe giren yasayla birleşti ve tek çatı altında toplandı. Ancak hala emeklilik parametrede farklılıklar arz etmekte. Burada da baktığımızda üç gruba ayrılıyor. 2008 tarihinden öncekilere EYT’liler diyoruz. 2023 yılında bununla ilgili yasa çıktı. 2008 tarihten önce işe girenlerin şartları ayrı. 1999, 2000 ve 2008 10. ay arasında işe girenlerin emeklilik şartları farklı. 2008 10. aydan sonra işe girenlerin de emeklilik şartları birbirinden farklılık arz ediyor.  2000’den yani 99’dan önce EYT’li olanların emeklilik şartlarına baktığımız zaman; işte 5 bin ile 5 bin 975 gün arasında prim ödeme gün sayısı varsa ve erkeklerde 25 yıl, kadınlarda da 20 yıl sigortalılık süresi doldurulmuşsa emekli olabiliyorlar yaşa takılmadan. Yaş şartı kaldırıldığı için 99 ile 2008 arasında işe giren kişilerde ise şu an en fazla oradan da bir talep geliyor bu aralık ayında işe girenlerde. Onlarda da 7 bin prim ödeme gün sayısı kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş. 25 yıl da sigortalılık süresi arıyor. 2008’in 10’uncu  ayından sonra işe girenlerde ise 31.12.2035 tarihine kadar SSK’dan emekli olacaklarda 7 bin 200 prim gün sayısı dolmuş ise kadın 58, erkek 61 yaşında emekli oluyor. Ama bu 7 bin 200 günü 31.12.2035 tarihinden sonra gibi tarihler doldurmuşsa her iki sene geç doldurduğunda emeklilik yaşına bir yıl ekliyor ve ta ki 65 yaşına kadar devam ediyor bu şekilde. Yani bu şu anlama geliyor. Şu an günümüz itibariyle yeni işe başlayacak genç bir arkadaşımız artık 65 yaşından önce emekli olma şansı kalmadı. Çünkü 35 yılına 20 yıl olması lazım en az 7 bin 200 gün doldurması için. Yani yeni işe girecek genç arkadaşlarımız 65 yaşında emekli olacak Kadın ve erkek ayırt etmeksizin. Yine emeklilik sisteminde şu an baktığımız zaman, 3 önemli konuyla ilgili kamuoyunun beklediği talep var. Bunlardan bir tanesinden bahsettim. 2000-2008 arasında işe giren kişiler gibi, kademeli belli yaşları doldurarak yani, şu an 60 yaşında emekli oluyor erkekler, kadınlar 58’de emekli oluyor ama daha makul yaşlarda emekli olacak şekilde bir uygulamanın çıkmasını bekliyorlar.  Ama diğer taraftan da baktığımız zaman şu an yaklaşık 4 milyon 800 bin civarı EYT’li var. Bunların 2.5 milyona yakını da emekli oldu. Şu anki maliyeti de yıllık 300 milyar TL civarında. Bunlar göz önünde bulundurulduğunda; böyle bir yasa çıkar mı, çıkmaz mı? Hani şahsi fikrim, böyle bir yasanın çıkacağı yönünde değil. Dileriz hak yerini bulur. Benim Türkiye’de emeklilik sisteminde yadırgadığım bir konu daha var. Kadınların, annelerimizin doğum borçlanması konusu. Şu an yasa diyor ki, “sigortalı, çalışmaya başladıktan sonra gerçekleştirdiği doğumlar nedeniyle 3 çocuğa kadar doğum borçlanması hakkına sahip olabilir’ Ve Sosyal Güvenlik Kurumu, her çocuk için de 2 yıl borçlanma hakkı veriyor.  Ama ilk defa sigortalı olduğu tarihten önce bir doğum gerçekleşmişse onun borçlanmasına izin vermiyor. Yani baktığımız zaman son 20 yılda Türkiye’deki politikalara işte kadınların iş hayatına geçişi ile alakalı projeler sürekli gündemde ve çalışma hayatında gerçekten kadınlarımız daha çok entegre olmuş durumda. Kadın-erkek eşitliği ile alakalı bazı düzenlemeler yapılırken bu anlamda erkeklerden farklı. Yani erkekler askerlik borçlanması yapabiliyorlar. Sigortalı oldukları tarihten önce de askerlik yapsalar bile borçlanabiliyor ve başlangıç tarihi askerlik borçlandığı süreye kadar geriye çekiliyor. Aynı hakkın kadınlara da doğum borçlanmasına da verilmesi gerektiğini düşünüyorum” şeklinde sözlerine son verdi.

KAMU TEFTİŞİ, SOSYAL GÜVENLİK DENETİMİ…

Eski İş Müfettişi, VIP Danışmanlık&Denetim’de  İş ve Sosyal Güvenlik Direktörü Ümit Fıçıcı da konuya ilişkin görüşlerini belirtti.  Görevinden ve VIP Danışmanlık olarak faaliyetlerden söz eden Ümit Fıçıcı, “İsmim Ümit 1976 Bursa doğumluyum. İlk ve orta öğretimini Bursa’da tamamladıktan Sonra İstanbul Üniversitesi’nde lisans eğitimimi aldım. 2002 yılında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nda iş müfettişi olarak görev yapmaya başladım. 20 yıldan sonra 2022 yılında bir nazik davet üzerine kamudaki edindiğim bilgi ve tecrübemi özel sektöre taşımak amacıyla VIP İnovasyon Danışmanlık Denetim Ailesi’ne katıldım. 16 farklı alanda hizmet veren VIP İnovasyon Danışmanlık Denetim Ailesi’nde ben İş ve Sosyal Güvenlik Direktörlüğü alanında görev yapıyorum. Benim bulunmuş olduğum kulvarda dört önemli konu var. Bir çalışma mevzuatına ilişkin çözüm ortağı olduğumuz firmalarımıza danışmanlık hizmeti vermek. Onun haricinde kamu teftişi, sosyal güvenlik denetimi anlamında kamunun yaptığı denetim ve teftiş faaliyetlerini firmalara uygulayarak denetim faaliyeti gelmeden önce bir checkup hizmeti vermek. Bu anlamda işyerinin mevzuata ne kadar uyduğunu ne kadar uymadığını kamu denetimi gelmeden önce ortaya çıkarmak ve raporlamak. Bunu checkup hizmeti olarak adlandırıyoruz. Diğer faaliyetimiz inceleme danışmanlığı. Yine Sosyal Güvenlik Kurumu Denetim birimleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş birimlerinin kamu teftiş ve denetim faaliyetleri esnasında çözüm ortağı olduğumuz firmaların belgelerini hazırlamak, bunları denetim birimine teftiş gibi bir süreçten ibarettir. Yani bir anlık olup biten bir faaliyet değildir. O süreçte hazırlanması gereken belgeleri belki teftiş süreci içerisinde düzeltilmesi gereken noksanlıkları ki bunların hepsi yasal boyutta yerine getirilen teftiş süreci içerisinde var olan konulardır. Bunları tamamlayarak teftiş faaliyetini mümkünse sorunsuz, olabiliyorsa en az sorunlu bir şekilde sonuçlandırmak.  Böylelikle firmamızın adına bu noktada iki tarafa da destek olmuş oluyoruz. Kamudan gelen denetim birimindeki arkadaşlarımıza görevlerini yapmaları konusunda kolaylık sağlama noktasında destek, diğer taraftan da firmanın kendisini doğru şekilde ifade etmesi noktasında aracılık. Yine benim bağlı bulunduğum kulvardaki önemli konulardan bir tanesi eğitim faaliyetleri. VIP Akademi altında yapmış olduğumuz bir oluşumumuz var. Bu oluşum içerisinde firmalarımızın talepleri doğrultusunda hizmet içi eğitimlerinde, iş ve sosyal güvenlik alanlarında ve insan kaynakları uygulamaları alanlarında, farklı konu başlıklarında ki bordrolama hizmetleri de buna dahil vaziyette. Hepsinden hareketle eğitim faaliyetleri yapabiliyoruz. Kendimizle yine dışarıya, piyasa olarak adlandırdığımız dışarıya eğitim faaliyetleri gerçekleştirerek katılımcılara e-Devlet üzerinden Sertifika hizmetleri veriyoruz.   e-Devletleri üzerinden görünebilecek, üniversite onaylı katılım sertifikaları alabilecekleri bir eğitim programı düzenleyebiliyoruz. Yapı içerisinde benim konumum bu şekilde. 15 yıl saha tecrübesi 5 yıl idarecilik tecrübesinde edinmiş olduğum bilgi birikimi, teftiş dışı faaliyetlerde yer aldığım tecrübelerimi özel sektörde bu şekilde değerlendirmek amacıyla bu kulvara katılmış oldum” diye konuştu.

VIP DANIŞMANLIK YÖNETİM KURULU BAŞKANI RİFAT ÇOBAN KİMDİR?

VIP Danışmanlık & Denetim Yönetim Kurulu Başkanı Rifat Çoban, 1984 yılında Manisa’da doğdu. İlkokulu köyde okuyan Rifat Çoban ortaokul ve liseyi Balıkesir’de bitirdi. Üniversitenin bir kısmını Balıkesir’de bir kısmını da Ankara’da Gazi Üniversitesi’nde okudu. Çoban, 2005 yılında da Sosyal Güvenlik Kurumu’nda memuriyete başladı. 2015 yılında istifa ederek, kurumdan ayrıldı ve VIP İnovasyon Danışmanlık & Denetim şirketini kurdu. Rifat Çoban, evli ve iki çocuk babası.