Sebze ve meyvelerin rengi, besin içeriğini gösteriyor

Ağızdan çok gözlerimizle yediğimiz söylenir. Ve bir dereceye kadar bu böyledir, çünkü yiyeceğin rengi, ne yediğimiz üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Gözler en önemli tat organı haline gelir.

İçgüdü, genellikle acılık ve oksidasyonla ilişkilendirilen yeşil veya maviden çok kırmızı, turuncu ve sarı renkleri tercih etmemizi sağlar. Bir yiyeceğin rengi aynı zamanda tat ve koku algımızı da etkiler ve belirli renkler genellikle belirli tatlarla ilişkilendirilir.

Ancak meyve ve sebzelerin rengi estetiğin ötesine geçer. Gıdalardaki çok çeşitli renkleri mümkün kılan pigmentler aslında bitkisel besinler veya fitokimyasallardır, belirli bir besin değerine sahip olmasalar da uzun vadeli sağlığın anahtarı olduğu kanıtlanmış bitki kökenli maddelerdir.

Bitkisel besinlerin ana işlevlerinden biri, bitkilerde doğal bir savunma görevi yaparak onları enfeksiyonlardan ve mikroplardan korumaktır. Aynı zamanda her birine karakteristik renk, aroma ve lezzet verirler.

Bir tabağı taze meyve ve sebzelerle doldurduğumuzda genellikle masada küçük bir gökkuşağı buluruz. Bazı bitki bazlı gıdalarda doğal olarak bulunan mavi, mor, yeşil, sarı, turuncu ve kırmızı renkler vardır.

Peki, bu renkler hakkında ne biliyoruz ve vitaminler, mineraller ve sağlık yararları hakkında bize ne söylüyorlar?

Doğal gıdaların rengi, bileşimlerine göre belirlenir. Çok renkli meyve ve sebzelerin tüketimi, sağlıklı olmak için gerekli olan farklı besin maddelerini doğal bir şekilde elde etmemize yardımcı olur.

MOR TONLARI

Kırmızı, mavi veya mor tonlarındaki meyveler, sebzeler ve otlar, kanser gibi hastalıkları önlemeye yardımcı olabilecek antioksidanlar içerir. Ayrıca bu renge sahip sebzeler bağışıklık sistemi için faydalıdır ve ayrıca grip, böbrek veya kalp rahatsızlıkları gibi enfeksiyonları da önleyebilir. Bu gruptaki yiyeceklerden bazıları kırmızı meyveler, patlıcan veya pancardır.

Koyu kırmızı, mor, mavi ve ayrıca siyah renk iki bitki besinden elde edilir: Likopen ve flavonoidler. Karpuz ve domates gibi kırmızı yiyecekler, antioksidan ve kardiyovasküler özelliklere sahip likopen açısından zengindir. Ayrıca yaban mersini, kırmızı üzüm, ahududu, çilek, nar, kırmızı greyfurt ve ayrıca pancar, turp ve kırmızı biber dahildir. Ayrıca bağışıklık sistemini ve hafızayı güçlendirmeye yardımcı olan potasyum ve selenyum gibi mineraller içerirler . Ayrıca A, C ve B9 vitaminlerini de sağlar.

BEYAZ TONLAR

Beyaz tonlu gıdalar yüksek oranda kükürt içerir ve bu da temizleyici ve detoksifiye edici özelliklere sahiptir. Ek olarak, bu meyve ve sebzeler sağlıklı cilt, saç ve tırnakların korunmasına yardımcı olur. Öte yandan karaciğeri, kemikleri ve eklemleri korumaya da yardımcı olurlar.

Bu yiyeceklerden bazıları soğan, pırasa, lahana, kuşkonmaz veya karnabahardır. Ayrıca et, balık, yumurta veya süt ürünleri gibi protein içeriği yüksek gıdalarda da kükürt bulabiliriz.

Öte yandan, sarımsak gibi beyaz tonlara sahip bazı yiyecekler, sıvı tutulmasıyla mücadeleye yardımcı olurken aynı zamanda dolaşımı da iyileştirmeye yardımcı olabilir.

Sarımsak veya soğan gibi beyaz gıdalar, antioksidan özelliklere sahip polifenol bileşiklerinin rengini elde etmelerine rağmen pigmentten yoksundurlar. Beyaz gıdalar, idrar söktürücü özelliklere sahip potasyum açısından zengindir. Ek olarak, sarımsak ve soğan, yüksek tansiyon veya yüksek kolesterol riskini azaltmaya yardımcı olabilecek allisin içerir. Bu beyaz gıdalar ayrıca önemli bir potasyum, niasin ve C vitamini kaynağıdır. Ayrıca bu gruba armut ve elma gibi beyaz etli meyveler de dahildir ve bunlar felç riskinde azalma ile ilişkilidir. Muz, pırasa ve hindiba da bu kategoriye dahildir.

SARI VE KIRMIZIMSI TONLAR

Sarı ve kırmızımsı tonlara sahip biber, kabak, havuç veya domates gibi yiyeceklerin anti-inflamatuar (iltihap önleyici) özellikleri vardır. Flavonlar, doğal sarı antioksidan özelliklere sahip pigmentler ve karotenoidler, yüksek bir A vitamini içeriğine sahip olan bileşenleridir.

Bu nedenle, flavonlar ve karotenoidler, bu gıdaların anti-inflamatuar ve antimikrobiyal özelliklere sahip olmasını sağlar. Ek olarak, artrit ve dermatit veya sedef hastalığı gibi cilt hastalıklarıyla mücadelede faydalıdırlar. Ayrıca gözler için faydaları vardır.

Öte yandan, yiyeceklerin turuncu ve sarı tonlarında olmasını sağlayan bu iki madde, kolesterol seviyelerini düşürmeye, yaşlanmayla mücadele etmeye yardımcı olur ve ayrıca karaciğer ve mide için faydalıdır.

Kabaklar, havuçlar, mangolar veya kayısılar turuncu renklerini vücutta A vitaminine dönüştürülen antioksidan beta-karotenden alırlar. Turuncu ve sarı meyve ve sebzeler ayrıca  potasyum içerir.

YEŞİL TONLARI

Ispanak, lahana, brokoli, pazı ve bezelye veya kivi gibi yeşil sebze ve meyveler, renklerini öncelikle göz sağlığıyla ilgili bir antioksidan olan klorofilden alır. Yeşil renk, diğer özelliklerinin yanı sıra kadınlarda östrojen üretimini uyaran ve adet semptomlarını düzenlemeye yardımcı olan bir pigment olan klorofil sayesinde meyve ve sebzelerde baskındır. Deniz yosunu, su teresi, roka veya ıspanak gibi yiyecekler antikanser özelliklere sahiptir.

Yeşil bitkiler ayrıca beta-karoten ve zeaksantin açısından da öne çıkarlar. Yeşil genellikle sağlıklı gıdalarla ilişkilendirilir ve büyük ölçüde bu itibar hiçbir şekilde temelsiz değildir. Yeşil meyve ve sebzeler, sağlık için gerekli olan vitamin ve minerallerdeki zenginlikleri nedeniyle büyük besin değerine sahiptir. Ispanak gibi yeşil sebzeler yüksek miktarda folik asit içerir, örneğin bu mineral hamilelik için çok önemlidir. Yeşil meyve ve sebzeler ayrıca K vitamini ve potasyum içerir ve bunlar folik asit ile birlikte kalbin düzgün çalışmasına yardımcı olur. Ayrıca yüksek klorofil seviyeleri sayesinde mükemmel temizleyicilerdir.

Yeşil meyve ve sebzelerin dış kısımlarının en fazla besine sahip bölge olduğu için atılmaması tavsiye edilir. Yeşil tonlu besinler ayrıca demir, potasyum, A, C, E, B ve K vitaminleri, antioksidanlar ve lif açısından zengindir.