Meral Özbek

Gün yüzüne çıkardığı ilk albümü Buğdayın Türküsü’ndenVira Vira’yakadar estetiği, Vira Vira’dan itibaren, Türkiye’ye özgü popüler kültürün nabzına göre şerbet vermeyi programına dâhil eden Yeni Türkü; Can Yücel, Edip Cansever, Ahmet Erhan gibi Türkçe, Pablo Nerudagibi İspanyolca şiir kaleme alan şairler dışında Murathan Mungan ve Meral Özbek’in şarkı sözlerinden de fazlasıyla istifade etmiştir. Mungan’ın düzeleri, grubun Beatles’ın Türkiye şubesi gibi görülmesine neden olmuştur çünkü Mungan’ın sadece şarkı sözü yazarlığı değil, genel olarak edebiyatçılığı da, sözü edilen müzik grubunu Türkiye’de yaşatmayı amaçladığı izlenimini uyandırırken, Özbek’in sözleri, psikanalizi hakikaten özümsemiş bir sosyal bilimcinin eserleri olarak zamanaşımına uğramıştır.

Popüler Kültür ve Orhan Gencebay Arabeski başlıklı doktora tezini, İletişim Yayınları aracılığıyla okuruyla yıllar önce buluşturan Özbek, Yeni Türkü’ye hediye ettiği sözlerinde, ayrıntıları es geçen, iddialı cümleler kurmaktan taviz vermeyen, Ortodoks Marksizmin fasit dairesinden çıkamayan abi ve ablaları ve onların cümlelerini sorgusuz sualsiz kabullenenleri eleştirmiştir. Bu abiler, ablalar ve onların bir dediklerini ikiletmeyenler, ortodoksluk ve sekterlikten konformizme yönelirler ve varolagelen düzenek karşısında el pençe divan durma perdesini aralarlarken, Özbek, konformizmle mücadele etmekten yılmayanların çoğalması için alın teri dökmüştür.

Hil Yayınları’nın etiketini taşıyan  Kamusal Alan başlıklı derlemede, JürgenHabermas’ın, derlemeye adını veren kavramıyla hesaplaşan yazıları bir araya getiren Özbek, üniversitenin Türkiye’de akademi aşamasına bir türlü gelememesini dert edinen isimlerden biri olarak, konformizm kadar neoliberal düzeneği de hedef tahtasına oturtmuştur.

Şarkı sözleri, kendisinden önce bu türde yoğunlaşan; Aysel Gürel, Çiğdem Talu gibi hemcinslerinin cümlelerinden farklı bir yerde duran Özbek için popüler kültür amaç değil, araçtır.

Duyarlılığı cinsiyete göre kategorize etmeyen Özbek, sözlerini; gerçek, normal, standart gibi kavramlara dış kapının mandalı muamelesini reva görenlerin hislerine tercüman olmak için kaleme almıştır.

SamuelBeckett’ın artık her dile pelesenk olmuş, Daha iyi yenilmek fiilini somutlaştıran sözler, modernizm tarafından lanetlenmeyi göze alan sosyal bilimci bir şarkı sözü yazarıyla, zevahiri kurtarmayan okurluğun kıymetini bilen, müziğe sadece kulağını değil, gözünü de veren dinleyiciyi buluşturmuştur.

Walter Benjamin’in, Charles Baudelaire’in poetikasını özümseyerek tanıttığı Flaneur’ün yeri, Özbek’in şiirle şarkı sözü arasında mekik dokuyan cümlelerinde başköşededir. Yeni Türkü’nün, Türkiye’ye özgü protest ve muhalif müzik icra eden gruplar arasında yer almakla birlikte, Grup Yorum gibi militarizmin ekmeğine yağ sürmemesinde Özbek’in Flaneur’le bağ kurma düşüncesinin katkısı büyüktür.

Adına, 2021 yılında yine İletişim Yayınları’ndan Parlak Yıldızlardık O Zaman başlıklı bir Armağan Kitap çıkarılan Özbek; üniversite hocası, akademisyen ve entelektüel terimleri arasındaki uçurumu görmüş ve tercihini entelektüel birikimi önemseyen bir akademisyen olmaktan yana kullanmıştır.

Lümpenlik kadar elitizmle de arasına mesafe yerleştiren Meral Özbek, kulaktan dolma bilginin kanaat önderliğini beraberinde getirdiği bir dönemde, dirsek çürütmeye ve mütevazılığı ziynet eşyası gibi taşımaya devam etmektedir.

Onun gibilerinin çoğalması, kendilerini akıl küpü sananların, karşısındakileri de aklıevvel olarak görenlerin izlerinin ve tozlarının silinmesiyle mümkündür.