Hayvan dışkıları elektrik ve organik gübreye dönüşüyor

İzmir’in Foça ilçesine bağlı kırsal Ilıpınar Mahallesi’nde kurulan Energrom Foça Biyogaz Enerji Santrali Tesislerinde “Yerel Paydaşlar İstişare Toplantısı” düzenlendi. Toplantıda hem tesisin tanıtımı yapıldı, hem de çevreye rahatsızlık ve zarar verdiği iddia edilen sıvı (atık) gübre, koku, sinek ve diğer sorunlarla ilgili konular tartışıldı. Covid-19 önlemleri dolayısıyla toplantı, Ilıpınar Mahallesi’nin Küme Evler bölgesinde kurulu tesisin bahçesinde açık havada gerçekleştirildi. Toplantıya Foça Belediyesi Meclis Üyeleri, Foça İlçe Tarım ve Orman Müdürü Harun Tercanlıoğlu, Foça Milli Eğitim Müdürü Yüksel Akar, İzmir Büyükşehir Belediyesi Foça Yerel Hizmetler Şube Müdürü Baran Gezmiş Yıldırım, Liman Başkanı Vekili Yaşar Karabacak, bazı sivil toplum kuruluşu ve çevre platformları temsilcileri, Cemil Midilli Çok Programlı Anadolu Lisesi’nin müdürü, öğretmenler ve Yenilenebilir Enerji bölümü öğrencileri, ilçedeki mahallelerin muhtarları, çiftçiler ve vatandaşlar katıldı.

Günde 450 ton hayvan dışkısı işleniyor; elektrik, kuru ve sıvı gübre üretiliyor

Toplantı, Energrom Enerji A.Ş. Genel Müdürü Fatih Odabaş, tesis müdürü Çevre Mühendisi İlke Seçkin Ünal, tesiste görev yapan ziraat ve elektrik mühendisleri ile bağımsız sertifikalandırma kurumu yetkilisi Dr. Umut Önder’in tanıtım sunumlarıyla başladı. Konuşmacılar 2019 yılında 12 milyon dolarlık yatırımla kurulan tesiste, çoğunluğu mühendis 30 kişinin çalıştığını, 300 tonu büyükbaş ve 150 tonu tavuk dışkısı olmak üzere günde 450 ton atık işlendiğini belirtti. Ayrıca, 5 bin tonluk dört adet çürütme tankında elde edilen metan gazının dönüştürülmesiyle saatte 3.2 MegaWatt elektrik üretildiğini, elde edilen ürünler arasında paketlenerek satılan kuru gübre ile talep eden bölge çiftçilerine ücretsiz olarak verilen sıvı gübre olduğunu, üretime ve çevresel etkilere yönelik olarak ulusal ve uluslararası düzeyde her türlü belgelerin alındığı ifade edildi. Tesisin yörede daha önce büyük sorun oluşturan besi çiftlikleri atıklarının bertaraf edilmesini sağladığına vurgu yapıldı.

“Yakın çevreden personel temin edilsin”

Foça İlçe Milli Eğitim Müdürü Yüksel Akar tesisin kurulmasından büyük memnuniyet duyduklarını, yakın yerleşim birimlerinden personel temin edilmesini dilediklerini, 4 yıl önce eğitime açtıkları Yenilenebilir Enerji bölümü öğrencilerinin tesiste hem staj hem de çalışma olanağı bulmasını talep ettiklerini söyledi. Toplantının son bölümü katılımcıların eleştiri ve sorularına yetkililerin cevap vermesi şeklinde gerçekleştirildi.

Talepler sıralandı

Foça Belediyesi Meclis Üyeleri Kenan Gülay ve Hakan Barçın, Foça Çevre Platformu (FOÇEP) sözcüsü Bahadır Doğutürk, Foça Forum Platformu Temsilcisi Hasan Aytekin ve Foça Ziraat Odası eski Başkanı Ercan Yüksektepe ile bazı vatandaşlar yetkililere sorular yöneltti. Tesis yetkililerinin sıvı gübre olarak tanımladıkları ürünün ücretsiz dökülmesinin gerekçesinin açıklanmasını istediler. Sıvı atık ya da gübre olarak tanımlanan maddenin kooperatifler, ziraat odası ve Tarım ve Orman Foça İlçe Müdürlüğünce oluşturulacak bir ekipçe numune alınarak bağımsız bir laboratuvarda analizinin tekrar yapılmasını, sonucun ilçedeki çiftçi ve ilgililere verilmesini önerdiler. Tarlaya sıvı gübre döktükten sonra çevrede oluşan yoğun koku ve sinekten duyulan endişe ve rahatsızlığı ilettiler. Sıvı gübre taşıyan kamyonların Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) kararlarına aykırı olarak yerleşim yerlerinden geçmesi ve park ederek çevreye rahatsızlık vermesi konularında önlem alınmasını istediler.

Yerel paydaşlarla işbirliği yapmaya devam

Tesis yetkilileri numune vermeye açık olduklarını, sıvı gübreyi şişeleyip satabileceklerini, ancak bölge çiftçisine destek olarak ücretsiz vermeyi tercih ettiklerini, araç rotaları konusunu düzelteceklerini, sinek konusunun bölgedeki besicilerle birlikte kolayca çözülebileceğini, yerel paydaşlarla toplantılar yapmayı sürdüreceklerini, sorun ve şikayetleri en aza indirerek bölgeye faydalı olmaya çalışacaklarını söyledi. Toplantı, öğrencilerin staj ve çalışma taleplerine olanaklar ölçüsünde olumlu yaklaşılacağının belirtilmesiyle tamamlandı.