Haftalık ekonomi notları: Finansal piyasalarda kazanmanın keyfi kaybetmenin acısı

Brent Donnelly’nin Alfa Trader isimli kitabında “Kayıptan Kaçınma” Laurenrosenberger’e ait bir grafik bulunmaktadır. Grafiğe göre kayıp ile kazanç arasında elindeki değeri belli bir parasal marjda kaybetmenin acısının kazanmanın keyfinden başlangıçtaki duruma göre iki kat fazla olduğunu ifade eder. Bu durumu hepimiz yaşıyoruz aslında. X hisse senedini aldığımızda arka arkaya yaşanan düşüşlerde psikolojiyi yönetmenin ne denli zor bir durum olduğunu son bir yılda xu100 endeksi aşırı düşmese de hisse bazında birçok kişi yaşadı. Psikolojiyi yönetememenin vermiş olduğu davranışsal durumda sosyal medyaya yansıyan bazı görsellerde klavye veya monitör parçalamaya kadar giden hatta intihar edenlerin haberlerini görmeye başladık.

Yıllar önce bir arkadaş ortamındaki borsa muhabbeti içerisinde x banka hissesine ciddi para yatıran (yatırım diyemem) biri ısrarla teknik analiz isteyince cep telefonumdan grafik incelemesi yapmak zorunda kaldım. Covid 19 döneminde evde oturmak zorunda kalanlar biraz da işsizlikten kaynaklanan bir durumdan, belki para kazanma mecburiyetiyle finansal piyasalara akın etti. Türkiye’deki ekonomi politikaları uygulamaları vs muhabbet bu değil. Esas olan yüksek kar hevesiyle bilinçsizce yapılan bir tercihten dolayı oluşan yeni durumdur. Grafiği incelediğimde iç açıcı bir durum yoktu. Grafik seviye ve teknik olarak dip gösteriyordu. Borsacılar dibin dibi formasyonunu iyi bilirler. Bir grafikteki gösterge dip gösteriyorsa da trend olmadıkça bu dibin zamansallığındaki maliyete katlanmanız gerekir. Pozisyonda Zarar kes yapılması da kaçırıldığı için elimden geldiğince bankaların da döneminin mutlaka geleceğini ancak bu sürecin trend olmadıkça uzayacağını anlattım. Bu psikolojiyi hazmetmek zordur. Çünkü herkesin para kazandığı bir dönemde siz bırakın kar etmeyi zararda oturmak zorunda kalıyorsunuz. Hatırladığım kadarıyla hisse fiyatının maliyetinin yüzde 50 altına düşmesi ve paranın da zaman maliyetiyle erimesi nedeniyle hayatına son verdiğini duydum birkaç ay sonra. Tüm parasını yatırdığı banka hissesi ise şu anda maliyetinin tam 14 kat üstünde. Yatırdığı tutarı bilmiyorum ama muhtemelen günlük hayatına etki edecek derecede olduğu açık. Böyle bir durumu yazıya konu etmek istemezdim.

Bu yazıyı yazmamın sebebi ise finansal piyasalarda kar ve zarar kardeştir. Portföy yönetimi çok önemlidir. Pozisyonların düzenlenmesi, maliyetlenme aralıkları, hedge pozisyonları, aracı kurumların değerlendirmeleri, sektörel analizlerin hepsi belli bir bağlamda takibimizde olmalıdır. Bunları yapamayanların fon tercihinde bulunmalarını veya portföy yönetim şirketleri ile çalışmalarını tavsiye etmemizin de nedeni budur. Bu tavsiyelerimizin bile bir analizi olmalıdır. Hangi şirket nasıl yönetiyor, hangi fon çeşitli vadelerde ne kadar getiri sağlamış, bunların hepsini internet dünyasında hemen öğrenebiliyoruz.

Haftalık Ekonomi Notları’nda bu hafta grafik veya seviye incelemesi yerine yatırımın mantığını, olması gerekeni paylaşmak istedim. Borsa ve diğer piyasalarla ilgili söylediğimiz seviyeler geçerli.

Yatırıma başlamak isteyenler için aşağıdaki kısa tavsiyeyi mutlaka okuyun!

Bir yatırım yapacağınız zaman zihninizi berraklaştırın. Yatırım tutarını veya oranını önceden netleştirin. İniş ve çıkışlara hazırlıklı olun. Kar al ve zarar kes pozisyonlarınızı mutlaka belirleyin. Siz finansal piyasaları yönlendiren kişi değilsiniz. Sadece bir oyuncusunuz.

Sağlıcakla kalın!