DONBASS SAVAŞI / RUSYA-UKRAYNA-TÜRKİYE

Rusya’nın Kırım’ı ilhakından bu yana zaten karışık olan Ukrayna’nın doğu bölgeleri, 2019 yılında yapılan ateşkes anlaşması ile bir nevi rahatlamış durumdaydı. Aslında Rusya, hiçbir zaman ateşkes kurallarına uymadığı için zaten gergin olan ipler, iki ülkenin Donbass bölgesine yaptığı askeri sevkiyatlarla daha da gerilmiş bulunmaktadır. Kırım’ın ilhakından sonra, Ukrayna’daki daha çok Odessa, Kharkiv, Donetsk, Lugansk gibi Rus etnik kökenlilerin yaşadıkları şehirlerde protestolar başlamıştı. Protesto gösterileri Rusların çoğunlukta olduğu Ukrayna’nın Donbass bölgesinde çatışmalara yol açtı. İsyancılar Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyetlerini kurduklarını ilan ettiler. Ancak kurulan bu devlet dünyada kimse tarafından tanınmadı. Şimdilerde ise Donbass bölgesi yeni bir savaşın eşiğine daha sürüklenmektedir. Tabi bunda Rusya’nın payı çok büyüktür.

1 Nisan 2021 itibariyle biten ateşkes anlaşmasının uzatılmayacağını açıklayan Rusya yangına körükle giden taraf olmuştur. Rusya yanlısı ayrılıkçıların 4 Ukrayna askerini öldürmesiyle zaten ateşkes bozulmuştur. ABD’nin ise bu konuda Ukrayna’dan taraf olduğunu görmekteyiz. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Rusya’nın “agresifliği” karşısında, “ABD’nin Ukrayna’nın egemenliği ve toprak bütünlüğüne olan bağlılığını” bir kez daha teyit etti.

Avrupa’dan elini çekmek istemeyen Rusya ile Avrupa’yı bırakmak istemeyen ABD, bu bölgede karşı karşıya gelmek üzeredir. Keşif maksatlı uçuş yaptığı söylenen Rus uçaklarının da NATO jetleri tarafından bölgede defalarca engellendiği gelen bilgiler arasında. Rusya Dış İşleri Bakanı Sergei Lavrov ise ‘Donbass’ta yeni savaş başlatma girişimleri Ukrayna’yı yerle bir edebilir’ diyerek tehditlerine bir yenisini daha eklemiş oldu.

Türkiye NATO müttefiki olan Ukrayna ile son yıllarda büyük ticari ve askeri anlaşmalara imza attı. Ukrayna, Türkiye’den İHA ve SİHA teknolojisi satın alarak, yaklaşmakta olan savaşa hazırlık yaptığını göstermiştir. Hatta geçtiğimiz hafta Karadeniz’de birde İHA/SİHA tatbikatı yaparak adeta Rusya’ya gözdağı vermiş oldu. Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki savaşta SİHA’ların gücünün, dünyadaki savaşların mantığını ve şeklini değiştirdiğini bilen Rusya’nın ise bu konuda ne gibi bir önlem aldığı bilinmiyor. Hatta şu an SİHA’lara karşı durabilecek tek teknolojinin Türkiye’nin elinde olduğu da bilenen bir gerçektir. Dünya bu teknoloji karşısında şimdilik çaresiz.

Kopacak bir savaşta Türkiye’nin direkt olarak taraf olmasını beklemiyorum. Güttüğümüz denge politikası icabı hem Rusya hemde ABD ile mesafeli ancak kendi çıkarlarımız doğrultusunda siyaset yapmaktayız. ABD Başkanı Biden’ın Türkiye’ye karşı saldırgan tutumunda bu aralar değişikliğe gitmesinin sebebi, Rusya ile Ukrayna restleşmesine Türkiye’nin dahil olmasını istemesindendir.

Tarihsel bağımız olan Kırım Türklerine sahip çıkma aşamasında tarafsız kalacağımızı da sanmıyorum. Şu an için bir grup SİHA’nın değiştiremeyeceği savaş yok. Ukrayna Dışişleri Bakan Yardımcısı Bodnar’ın “Erdoğan, Kırım platformundaki en önemli liderlerden olacak” sözleri de bizi doğrular nitelikte.

Eğer bir savaş başlarsa, açıkça söylemem gerekir ki, devletler nezdinde başlayan bu dönemin ilk savaşı olacaktır. Devam eden süreçte daha çok devletin savaşa sürükleneceği yeni bir savaş dönemi başlayacaktır. Vekalet savaşları bitmiş, devlet savaşları başlamış olacaktır. Belki de büyük savaşın startı DOĞU AVRUPA’dan veriliyor.