Balkan sineması hakkında.

Balkanlar denince benim aklıma önce Bosna, Bulgaristan, Yunanistan ve Arnavutluk geliyor. Bunun sebebi büyük ihtimalle yaşadığım şehirde  (Bursa)

Balkan göçmeni soydaşları ile yakın ilişkiler içinde olmamdan dolayıdır.

Özellikle Bulgaristan en çok gezdiğim ülke. Plovdiv (Filibe), Sofya, Pamporova, Bansko, Golden Beach, Varna, Nessebar ve Burgas gittiğim şehirler hatta Sofya ve Filibe’te iki kere gittim harika coğrafyaya sahip şehirler.Aramızda kalsın Nisan 2025 gene Bulgaristan planm var.

Sinema tarihi açısından Türkiye ve Balkan coğrafyası adeta bir bütün olarak gelişmeler sağladılar. Özellikle Manaki Kardeşlerin çabası büyüktür. Osmanlı imparatorluğu zamanında film ve fotoğraf sanatının gelişimine büyük katkıları olmuştur.  1905 yılında “Yün eğiren kadınlar” filmini Milton ve Yanaki kardeşler çekerler. O sırada Yugoslavya kralının fotoğrafçılığını yapan kardeşler, Avdela’da büyük anneleri Despina’yı yün eğirirken çekerler.

Manaki kardeşler, Osmanlı zamanında balkanlarda pek çok çekimler yapmıştır. Özellikle halkın yaşamını, günlük olayları, düğünler, taşra düğünleri ve eğlenceleri çekmişlerdi. Bu çekimler, Makedonya Cumhuriyeti ve UNESCO tarafından restore edilerek korumaya alınmışlardır.

Balkan sineması denince,  benim aklıma gelen ilk filmler Zorba filmi ve Çingeneler Zamanı filmleri oluyor. Çingeneler zamanı filminin özellikle müzikleri beni çok etkiliyor. Zorba filminin ise o kumsalda iki arkadaşın yunan stili halay çekmeleri bence filmin unutulmaz sahneleri idi.

Kıbrıs Rum kesimi Limasol’dan yönetmen Mihalis Kakoyannis’in filmi “Zorba” dünyada ses getiren bir film olmuştur. Yunan bir vatandaşın arkadaşı ile hayatını anlatan drama filmi, Yunanistan ve İngiliz ortak yapımı harika bir film olup, Anthony Quinn efsane oyunculuğu ile dünyada adından çok söz ettirmiştir.

Balkan sinemasının kapsadığı alan yani balkanlar hangi yerleri içine alıyor onu belirleyelim. Güneydoğu Avrupa’da yer alan bir bölge olup aşağıdaki ülkeleri içerir: Arnavutluk, Bosna-Hersek, Bulgaristan, Karadağ, Kosova, Kuzey Makedonya, Sırbistan, Hırvatistan ve Yunanistan’ın belli bölgeleri Balkanlar coğrafyası olarak kabul edilir.

Balkan sineması kelimesini ilk yazan yazar Mihailo Jovanovic kullanmıştır.

Balkanlarda sinemanın gelişimi, tarihsel, kültürel ve siyasi dinamiklerin etkisiyle şekillenmiştir.  Ve dönem dönem ayrılır. Bunu ilerki yazılarımla fazlası ile anlatmak istiyorum.

Bu hafta Zorba filmi ile Çingeneler Zamanı filmini seyretmenizi tavsiye ederim.

İyi Seyirler…