Aydın’ın ilk yerleşim yeri, gün yüzüne çıkmayı bekliyor

Geçmişinde birçok medeniyete ev sahipliği yapan Aydın’ın ilk yerleşim yerlerinden olduğu düşünülen Deştepe Höyüğü, gün yüzüne çıkmayı beklerken adeta etrafında yükselen binaların arasında göz kırpıyor.
Doğal güzellikleri ve ören yerleri ile dikkatleri üzerine çeken Aydın’ın sokaklarında da adeta tarih fışkırıyor. Merkez ilçe Efeler’in Kemer Mahallesi’nde bulunan ve birçok Aydınlının dahi bilmediği Deştepe Höyüğü ise binaların arasından adeta göz kırpıyor. Milattan Önce (M.Ö.) 5 ila 7 bin yılları arasında Aydın’ın ilk yerleşim yerlerinden olduğu düşünülen Deştepe Höyüğü, günümüzde etrafında yükselen binaların arasında kalmış durumda. Höyüğün, Çine’de bulunan Tepecik Höyüğü gibi Kalkolitik döneme kadar uzandığı da düşünülürken, tarih sevdalısı vatandaşlar da bölgenin sahip çıkılarak yüzey araştırmaları yapılmasını istiyor.

Efeler’in ilk yerleşim yeri olarak bilinen Tralleis Antik Kenti’nden de daha eski bir tarihe sahip olduğu düşünülen höyüğün, panoramik görüntüsü de güzel bir manzara sunuyor.
Günümüzde höyüğün korunaksız ve bakımsız durumda olduğu ifade eden Aydın Eski Eserleri Sevenler Derneği Başkanı Mehmet Özçakır, “İçinde bulunduğumuz yer Aydın’ın Efeler ilçesine bağlı Kemer Mahallesi’nde yer alan Deştepe Höyüğü ve Aydın ilinin en eski yerleşimlerinden birisidir. Höyüğün Kalkolitik Çağa yani bakır çağına kadar uzandığı da söylenmektedir. Milattan Önce (M.Ö.) 5 bin ila 7 bin yılları arasında Aydın’da ilk yerleşim yerinin bulunduğu bu tepe, Anadolu’da var olan birçok höyüğün benzeri. Aydın’ın ilk ataları bu Deştepe Höyüğü’ne yerleşmişler. M.Ö. 2 binli yıllarda Tralleis’e doğru ilk toplu yerleşimin başladığını biliyoruz. Bugün mahalle arasında kalmış, çok fazla da korunaklı olmayan Deştepe Höyüğü üzerinde gezildiğinde ise çok güzel manzarası ve panoramik görüntüsü ile Aydın’da gerçekten güzel bir mesire alanı, güzel bir ziyaret edilebilecek ören yeri olarak restorasyonu ve bakımının yapılması düşünülebilir. Üzerinde yüzeysel araştırmaların yapılmadığını ve hiçbir zaman ciddi arkeolojik yüzey kazılarının yapılmadığını bildiğimiz bu tepenin, Aydın’a kazandırılması için bu harabe durumundan kurtarılarak Aydın’ın gezilebilecek, görülebilecek yerler olarak listesinde yer almasını bekliyoruz. Yıllarca burada insanların yaşadığı bilinen bu tepe, şu an maalesef bakımsız ve korunaksız durumda. Etrafına da çok yerleşimler açıldığı için fiziki ve meteorolojik zararlara da açık bir yer. Yani bir restorasyon ile burasının kazılar yapılarak etrafının koruma altına alınmasını ve bakımının yapılmasını ilgililerden bekliyoruz” dedi.

“Gizli tarih elbet bir gün açığa çıkacak”

Deştepe Höyüğü’nün, Çine’de bulunan ve elde edilen buluntular ile tarihe ışık tutan Tepecik Höyüğü’nün bir benzeri olma ihtimali olduğunu ifade eden Özçakır, “Aydın’da irili ufaklı bir çok höyük bulunuyor. Örneğin, Çine’de Tepecik Höyüğü olarak bilinen ve ciddi araştırmalar yapılıp kazı programı içerisinde yer alan höyükleri biliyoruz. Ancak hiç el atılmamış yüzey araştırması ile ortaya çıkarılacak birçok höyüğün olduğunu da biliyoruz. Bunların en şanslısı Çine’deki Tepecik Höyüğü. Ciddi kazı ve buluntularla Kalkolitik döneme kadar inen eserlerin Aydın Arkeoloji Müzesi’nde de sergilendiğini görebiliriz. Bu yönüyle Aydın çok şanslı tarihinin içinde kadim medeniyetlere ev sahipliği yapmış bu şehrimizin gizli kalmış bu yöresinin elbet bir gün açığa çıkarılması için ilgililerin de harekete geçeceğine inanıyorum” dedi.