2025 Yılının Sayısı: 30

(PPK Faiz Oranı = Asgari Ücret Zam Oranı)

Merkez Bankası (TCMB) aralık ayı Para Politikası Kurulu (PPK) kararıyla politika faizini yüzde 50’den 47,50’ye düşürdü. Ayrıca Merkez Bankası gecelik vadede borçlanma ve borç verme oranlarının bir hafta vadeli repo ihale faiz oranına kıyasla -/+ 150 baz puanlık bir marj ile belirlenmesine karar vererek bir faiz indirim döngüsüne başladı. Buna bir süreç yerine döngü dememizin nedeni 2025 yılında PPK’nın 12 toplantı yerine 8 toplantı yaparak kendisini faiz indirim sürecine sokmak istememesi olduğunu düşünüyorum.

Piyasadaki konsensüs 1,50 puanlık bir indirim olacağı yönünde iken (şahsi beklentim 2,5 puan idi) asgari ücretin beklentinin alt bandına yakın oranda arttırılmasıyla TCMB politika faizini 2,5 puan indirdi. Asgari ücret zam oranı Merkez Bankası’nın faiz indirmesi için marj açtı.

İki haftadır yazdığımız yazılarda faizin enflasyonun üstünde seyretmek zorunda olduğunu ve bu nedenle reel faiz verilerek aslında esnek faiz politikası uygulanmasının gerektiğini ifade ettim. Bu durumda asgari ücretin son durumu Merkez Bankası ve Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın izlediği politikalara göre beklentiye uygun bir oranda arttırılmıştır. Doğru bir ücret olduğunu elbette savunamayız. Asgari ücretin üstünde alanların ise bu oranın bir miktar altında zam alacağını düşünüyorum. Malesef ekonomi politikası bu yönde ise biz sadece yorumunu yapıyoruz. Enflasyonla mücadele sadece çalışanların harcamalarını kısmaya çalışarak düşürülmez. Kamunun bütçe dengesine sahip çıkması ve harcamalarını azaltması da bu mücadelenin içindedir.

Ekonomim Gazetesi’nde Özder Şeyda Uyanık 2024 yılı TÜİK gelir dağılımı istatistiklerine göre maaşlardaki erimeyi güzel özetlemiş: “…18 yılda en büyük erime maaşlarda görüldü. 2006 yılında bu yana gelirlerdeki değişimde yüzde 3.845 oranında işverenler kazancını artırırken, yevmiyeli çalışanların kazancı yüzde 3114 oranında arttı. Kendi hesabına çalışanların kazancı yüzde 2909 oranında artarken, maaş/ücret kazancı olanların geliri yüzde 2213 oranında arttı. Bu da gelirlerdeki dağılımı etkileyen önemli faktörlerden biri oldu.”

Orta sınıfın gelir dağılımından istediği payı alamaması ile zengin ve alt gelir grubu arasındaki oransal farkın ayrıntılı olarak değerlendirilmesi gerekiyor. Orta sınıfın çoğunluğu alt gelir grubuna doğru kayarken, bir kısmı da üst gelir düzeyine geçti. 2024 yılının genelinde ise bir iyileşme görülürken yeni yılda faiz indirimi bu döngünün adımlarından biri olacaktır. Örneğin faiz indiriminin konut satışlarında beklenildiği gibi fiyatları arttırıcı etkisi olsa da satışı arttırıcı etkisinin olmadığını 2024 yılı satış adetlerinden anlayabiliriz. Bunun nedenlerini ileride daha ayrıntılı yazacağım.

Yine faiz indirimi döngümüze dönersek; Ocak ve şubat aylarındaki enflasyon oranı politika faizinin düşüş hızını belirleyecektir. Ocak ayı için yine 2,5 puanlık bir faiz indirimi öngörüyorum. Eğer beklentinin altında bir enflasyon gerçekleşirse şubat ayında toplantı olmadığı için mart ayındaki PPK toplantısında da faiz indirimi olabilir. Aksi durumda mart ayında pas geçilecektir. Beklentiler PPK faiz kararlarındaki metinlerle netleşecek. Şimdilik %25-26 civarı bir enflasyon ile %30 politika faizi olmasının teknik bir hedef olduğunu; asgari ücret zam oranının 2025 yılsonunda PPK’nın politika faizindeki hedefi olacağını düşünüyorum!..

Haftanın Sözü:

Hükümetin üç temel işlevi vardır: Ulusun askeri anlamda savunmasını sağlamalıdır. Bireyler arasındaki sözleşme hukukunu gözetmelidir. Vatandaşlarını ise, kendilerine veya mallarına karşı işlenen suçlardan korumalıdır. Hükümet, iyi niyetli olarak ekonomiyi regüle ettiği, toplumsal ahlakı yasa ile düzenlendiği ve belli kesimlerin çıkarlarını desteklediği zaman; bu müdahalelerin maliyeti genel anlamda verimsizlik, motivasyon eksikliği ve özgürlüklerin gerilemesi şeklinde olur. Hükümet sahada aktif bir oyuncu değil, hakem olmalıdır.

Milton Friedman