YAS TUTMAK

Büyük bir felaket veya kayıptan duyulan acının bir şekilde belirtilmesi gerekmektedir. Bu belirtilmeyip saklandığında ortadan kalkmamakta, bilinçaltına yerleşerek ara sıra kendini ortaya koymakta, bir ayak bağı olmaktadır. Freud ruhta biriken bu ukdelere ruhsal enerji yükleri (Cathexis) demektedir. Ona göre bunlar enerjimizi çalmaktadırlar. Bir yakının ölümü, iflas gibi büyük acıların iki üç ay yasının tutulması lazımdır. Üç ayda iyileşmeyenlerin psikolojik desteğe ihtiyaçları vardır.

Yasta üzülmek ve hatta ağlamak normaldir. Bundan utanmamalı. Acısı belirmeli ki insan ondan kurtulsun. Fakat üstünü başını parçalamak feryat ve figan etmek gerekmez. Dost ve ahbapların yas tutanlara yardımcı olması gerekir. Dostluğun, akrabalığın gereği budur. İlk anda acı çok şiddetli olduğu için teselliye ve güzel sözlere ihtiyaç vardır. Bunun için belli bir müddet evde oturulmakta taziye için gelenler beklenilmektedir. Sanıldığının aksine taziyede oturmamak doğru değildir.

Psikolog Jung, ilkellerdeki bazı adetlerin psikolojik gerçeklere uygun olduğunu söylemektedir. Kabilenin erkeklerini savaştan döndükten sonra bir buçuk iki ay kümese kapatmakta ve böylece öldürdüklerinin ruhundan kurtulduklarına inanmaktadırlar. Ruhta biriken gerginliğin eritilmesi ihtiyacı yalnız acılarda değil sevinçlerde de gereklidir. Örneğin bir kız evlenirken gelinlik giymemişse bütün hayatı boyunca bunun acısı devamlı ondan enerji çalacaktır. Bu bakımdan çok eskiden beri bayramlar, festivaller, şenlikler icat edilmiştir.