AHLAKIN MAHİYETİ VE DEĞERİ

Ahlaktan yoksun bir bireyin ve toplumun ve ilerlemenin kıymeti yoktur. Ahlakımızı kaybettikten sonra bütün dünyayı kazansak neye yarar. Ahlaka dayanmayan iktidarların değişmesi hiçbir anlam ifade etmez. Yeni bir ahlak getirmeden yapılan inkılâbın hayrı olamaz. Dinlerin amacı ahlaka hizmettir. Peygamberimiz “ben yüksek olan ahlakı tamamlamak için gönderildim” demiştir.
Dindarlık ancak ahlakla birlikte olduğu takdirde değerlidir. Ahlakı birinci planda ele almayan hiçbir toplum düzeni sağlam değildir. Bence iki çeşit toplum ve insan vardır: ahlaklı olan ve olmayan. Ahlakı içermeyen dindarlığın değeri yoktur. Ahlak dinden bağımsız olarak var olan mutlak bir değerdir.
Kant’ın ahlak anlayışına göre insanlığı bir araç olarak değil, amaç olarak görmeliyiz. İnsan başkalarını kendi arzu ve isteklerinin aracı olarak gördüğünde bundan zorunlu olarak kendinin de araçsallaşmasına razı oluyor demektir. O zaman ortada ahlak diye bir şey kalmaz. Herkes birbirini kullanmaya çalışır. İnsanın insanlığa hizmetten başka bir amacı ve görevi olamaz. İbadetler bile bunun dışında değil.
Ahlak hayatın ilk yıllarında şekillenir. Kişinin yetiştiği aile ve sosyal çevre çok önemlidir. Çocuk eğer iyi şartlardan mahrum olarak yetişirse kişiliği zayıf olarak kalır ve daha sonra onu düzeltmek imkânsızlaşır. Ahlak eğitimi için güzel örneklere ihtiyaç vardır. Dürüstlüğü, sadakati, kendine güvenmeyi, cesareti, sevmeyi, cömertliği, dindarlığı ve diğer güzel huyları başkalarında görerek öğreniriz.
Her gün görüştüğümüz insanların ahlakımız üzerinde büyük etkisi vardır. “Arkadaşını söyle sana kim olduğunu söyleyeyim” sözü boşuna söylenmemiştir. Ahlaki seviyesi düşük insanlarla arkadaşlık yaparak iyi kalmak mümkün değildir. Bir tohum iyi bir toprağa düşmez ve sulanmazsa güneşte kurur ve çürür.
Dindar olmak ahlaklı olmayı gereksiz kılmaz. Yani bir insan dinin emrettiklerini yerine getirerek ahlaki sorumluluktan kurtulmaz. Bilakis daha çok ahlaklı olması lazımdır. Gerçek dindarlık en üstün ahlaka sahip olmaktır. Dini olarak yapılan her hareket ahlaka muhtaçtır ve mutlaka güzel ahlakı taşımalıdır. Ahlak dinden bağımsız bir değerdir. Hiçbir inancı olmayanlar da ahlakla yükümlüdür.