HIDIRCAN KAYA / ÖZEL HABER

Zanaatkar olmak zor iş. 80 yıla yakın semercilik yapan ve bu meslekte 3’üncü kuşak olan Kemal Yorutgan, Bursa’nın Osmangazi ilçesine bağlı Muradiye Mahallesi’nde yaşamını sürdürüyor. Üstelik de doğup büyüdüğü evde… Tahtakale’de bulunan Aralık Han’ın Kemal amcası olan Yorutgan, her sabah dükkanını açmak üzere yola koyuluyor.

Kemal amca, her şeyden önce bir baba, bir dede… Salı ve Pazar günleri kapalı, dükkanın kapalı olması ise hiç bu kadar anlamlı

olmamıştı… Bu günlerde Kemal amca, kızlarına vakit ayırıyor… İşte size nostaljiyi doruklarınızda hissettireceğiniz muhteşem bir haber…

90 yaşında bir çınar. Bursa’nın son zanaat ustası, belki de semerciliğin son ustası. Semerci Kemal Yorutgan, 78 yılını bu mesleğe adadı ve hiçbir zaman yorulmadı. Çünkü işini, severek yapıyordu. Her sabah dükk

anını severek açıyor Kemal amca… Salı ve Pazar günleri hariç. Onun nedeni ise çok mu çok anlamlı. Kızına vakit ayırmak için bugünlerde açmıyor tezgahını. Çoğu meslek gibi teknolojiye direniyor semercilik de. Geçmişte at arabalarının çokluğundan dolayı meslek önemliyken şimdilerde ise teknolojik tarım aletlerinin çoğalmasıyla birlikte hayvancılık ve doğal olarak semercilik de ne yazık ki bitme noktasına geliyor. Aralık Han’ın Kemal amcası olarak bilinen Kemal Yorutgan, Bursa’nın son semercisi. Kendisini ise ‘Son mektup’ olarak nitelendiriyor. Çünkü arkasından gelen ne bir çırağı ne de bir kalfası var. Büyük Bursa yangınında dükkanını alevlere teslim eden Kemal amca, o yangından sonra Aralık Han’da semercilik yapmaya başlıyor. Geçmişte ise bu meslek, dedesinden ve babasından geliyor. Yani Kemal amca, 3’üncü kuşak semerci olarak karşımıza çıkıyor. Şimdilerde müşteri ve semer siparişi olmamasına karşın Kemal amca, yorulmadan, morali bozulmadan, zevkle semer yapmaya devam ediyor. Bu da onun bu mesleğe olan aşkı ve sevgisinin ne denli fazla olduğunu gösteriyor.

‘UZATMALARI OYNUYORUZ’

Deneyim, ustalık ve el becerisi gerektirir tüm zanaatlar… Semercilik de bunlardan birisi. Kemal amca bu mesleği bir iş olarak da görmüyor. Onun için hobi olmuş durumda. ‘Uzatmaları oynuyoruz’ diyerek de yürekleri dağlıyor resmen, Kemal Yorutgan…

ÇIRAKLIKTAN KALFALIĞA, KALFALIKTAN USTALIĞA…

Usta ve çırak ilişkisinin öneminden de bahsediyor Kemal

Amca… Çırak için usta, usta için ise çırak çok önemli. Çırak için ustanın değeri bir baba gibi de değerli… Çıraklıktan kalfalığa, kalfalıktan ustalığa geçişler törenlerle taçlandırılıyor. Babanın elinden o tacı takmanın tadını da anlatıyor Kemal amca… Kemal Yorutgan, “Eski zamanlarda peştamal kuşatma cemiyeti olurdu. Mevlit okunurdu. Bu merasim bazı evlerde olurdu. O zaman semercilerin büyük kazanları vardı. Herkes ustasına bir hediye götürürdü” diyor.

EN BÜYÜK SORUN MALZEME TEMİNİ

Malzeme temininin sıkıntısından da bahsediyor Kemal amca… Deri ve keçe Bursa’da zor bulunuyor. Kemal Yorutgan, semerin yapım aşamasından da bahsediyor. Semeri yapmak için ilk önce iskeleti oluşturduğunu ifade eden Yorutgan, ondan sonra içerisine Ulubat Gölü sazlıklarından alınan sazlarla doldurduğunu söylüyor… Keçeleri Balıkesir’den getirdiğini de vurguluyor Yorutgan…

TEKNOLOJİYE DAHA FAZLA DİRENEMEDİ

Semere olan talebin azalmasının nedenleri arasında ise köyden kente göçün etkili olduğu aşikar… Semerleri kimlerin aldığını da söylüyor Kemal Yorutgan: “Semerlerin müşterisi, Uludağ’ın eteklerinde yaşayan dağ köylüleriydi. Onlarda da müşterimiz azaldı. Hep yaşlılar kaldı. Semer alan müşteriler, 4-5 sene kullanıyor. Bir de çatapat denilen tarım aleti de çıkınca semere olan ilgi bayağı bir azaldı. Teknolojik gelişmeler beni etkiliyor. Burada müşteri gelecek diye bekliyoruz. Talep de yok. Gittiği yere kadar gidecek.”

ÜSTÜNDE BİR BURUKLUK…

Kemal amca, Bursa’nın son semercisi… Mesleğine aşkla bağlı, bir o kadar da bu mesleğin bitişine de üzülüyor. Eski anıları yad edince gözleri de doluyor Yorutgan’ın. 90 yaşındaki çınar, mesleği bırakacak olmanın da burukluğunu yaşıyor ve çocuklarına da öğretmediği için pişmanlık duymuyor… Çünkü mesleğin geleceğinin olmadığını da biliyor. Kemal amcanın hikayesi böyleydi… Velhasılıkelam; Kemal amca SON SEMERCİ…