DİN NEDİR, NEYE YARAR

İnsan hayatına etkili olması bakımından dinin rakibi yoktur. Bilim de felsefe de sanat da dinin yerini tutmada yetersiz kalır. Bu durum dinin şu üç özelliğinden gelmektedir. Birincisi dini öğretinin anlaşılması son derece basittir, âlimi de cahili onu rahatlıkla anlar. İkincisi dini öğreti tutarlı ve sistemlidir, bütün unsurları mükemmel bir bütünlük arz eder. Üçüncüsü dini öğreti insanın beka gibi en derin arzularına cevap veriyor, hayatı anlamlandırıyor,  mutlak bilgi ihtiyacını karşılıyor.

İnsan var oldukça din de var olacaktır çünkü insanın aczi ve ihtiyacı sonsuzdur. Dünyada yalnız ve kimsesizdir. Etrafını sayısız düşmanlarla çevrilmiş sayar. İhtiyaçları nihayetsizdir, iktidarı sınırlıdır. Her an büyük bir felaketle karşılaşma, her şeyini kaybetme korkusunu yaşar. Bu insan bir yere dayanmak zorundadır. Ayrıca lezzetlerin bitmemesini, ebedi bir yurdun varlığını arzular.

Din; zihni, fikri ve ilmi spekülatif bir meseleden ibaret değildir. Dini zihinsel bir uğraşa dönüştürdüğünüzde onun ruhunu öldürür, kuvvetini yok edersiniz.  Ruh ve kuvvet ölünce sadece şekiller ve kalıplar kalır. Din bir yaşama tarzıdır, canlı bir duygudur, bir tecrübedir. Din bir aşkınlıktır. Dini tecrübenin eksikliğini bilgi ve bilim kapatamaz. Kitap okuyarak dindarlık yaratılamaz. İyi ve doğru olan şeyleri bilmekle insan böyle olmuyor. Bunları yaşayanları bizzat görmeniz lazımdır.

Kurumlaşmaya başlayınca dinler canlılığını yitirir. Kurumlaşma paradoksal bir şekilde dinin hem devamına ve hem de zayıflamasına sebep olur. İnancın verdiği coşkunun ve gücün yerini icat edilmiş gelenekler alır. İlk başlardaki sadelik, saflık bulanmaya başlar, otantiklik ortadan kalkar. Canlı kaynak insanın çok uzağına düşer ve adeta tanınmaz hale gelir, ona ulaşılamaz. Dinin yerini onun yorumlayıcıları alır. Bu kaçınılmaz şekilde bütün dinlerin ve ideolojilerin başına gelmiştir.